Aktualności

Szanowni Państwo, jako pierwszą w cyklu edukacyjnym będę omawiała dla Państwa wpływ, jaki ma na organizm witamina D. Z uwagi na bardzo szerokie spektrum jej działania, podzielę tę wiedzę na kilka części, abyście mogli Państwo poznać różne aspekty i kierunki jej wpływu na nasze zdrowie. Im jesteśmy bardziej świadomi, tym mniej błędów popełniamy :) Informacje tutaj przekazane są poparte rzetelnymi, nie sponsorowanymi badaniami, najczęściej są to duże metaanalizy (zbiór kilkunastu dużych badań na dziesiątkach tysięcy osób).

Witamina D ma działanie plejotropowe, czyli wpływa na nasze zdrowie w wielu różnych istotnych aspektach i z tego względu, tę witaminę można uznać za jeden z najważniejszych składników, które należy regularnie dostarczać organizmowi. Witamina ta pełni tak wiele funkcji, że jej brak może być bardzo odczuwalny dla naszego zdrowia.

Podejrzewam, że większość osób nie zdaje sobie sprawy z tego jak wiele dolegliwości i chorób wynika właśnie z niedoboru witaminy D, stąd post o skutkach niedoboru tej witaminy w organizmie. Dużym prawdopodobieństwem jest, że deficyt witaminy D może dotyczyć praktycznie każdego z nas. Przedstawię Państwu najistotniejsze skutki niedoboru witaminy D oraz mogące towarzyszyć im choroby: Naukowcy dowodzą, iż u osób mających niski poziom witaminy D zwiększało się ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego, aż o 62%, jak i wzrost zachorowalności na choroby sercowo-naczyniowe. Występuje również ryzyko pojawienia się choroby wieńcowej, co może prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi i w efekcie do nadciśnienia tętniczego. Najnowsze badanie z 2020 roku wykazuje, że aż 46 do 61% pacjentów cierpiących na nadciśnienie tętnicze ma właśnie niedobór tej witaminy w organizmie. Nie można jednoznacznie stwierdzić związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy niskim poziomem witaminy D, a podwyższonym ryzykiem rozwoju nadciśnienia. Jednakże biorąc pod uwagę wiedzę na temat jej wpływu na regulację ciśnienia krwi, można z dużą pewnością uznać, że może mieć to znaczenie. Dodatkowo witamina D zmniejsza uwalnianie czynników prozapalnych, które mogą powodować nadciśnienie tętnicze. Myślę, że od deficytu witaminy D do nadciśnienia jest krótka droga.

Czy wiecie Państwo o tym, że na jakość snu wpływ ma również witamina D? Sądzę, że mało kto o tym wie, a przeszukując dane literaturowe są na to jednoznaczne dowody. Ponadto u osób z niskim poziomem tego składnika w organizmie częściej obserwuje się krótszy czas snu, jak również większą senność w ciągu dnia.

Nie do końca jest to jasne, dlaczego tak się dzieje. Wiadomo, że receptory witaminy D są zlokalizowane w różnych częściach mózgu, między innymi: kora przedczołowa czy istota czarna śródmózgowia, są to rejony odpowiedzialne właśnie między innymi za regulację snu.

Coraz więcej dowodów naukowych wskazuje również na to, że niedobór witaminy D może być jedną z przyczyn depresji i zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia. Na podstawie przeprowadzonych badań szacuje się, że osoby z niskim poziomem tej witaminy mają wyższe ryzyko wystąpienia depresji o 31 do 121%.

Kolejnym doniesieniem o negatywnych skutkach niedoborów tej witaminy jest zapadalność już od wieku dziecięcego na astmę, wszelkiego rodzaju alergie i nowotwory. Wynika to między innymi z tego, że witamina D jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego i dróg oddechowych.

Przejrzałam wiele publikacji naukowych w tym temacie i na ich podstawie wyciągam dla Państwa najważniejsze informacje w postaci liczb. Otóż naukowcy ustalili, że deficyt witaminy D zwiększa ryzyko raka piersi o 91,1%, raka tarczycy o 42%, a raka wątroby i raka pęcherza o 116%. Zatem uzyskanie optymalnego poziomu witaminy D w organizmie to ważny element strategii w zapobieganiu nowotworom.

Jeżeli nie zadbamy o prawidłowe wysycenie organizmu witaminą D, to narażamy się też na cukrzycę typu 2. Jak pokazują badania, które zostały opublikowane w 2017 roku, osoby z niskim poziomem tej witaminy mają wyższe ryzyko wystąpienia wspomnianej cukrzycy typu 2 o 17 do 31%. i jej powikłań. Mowa tu przede wszystkim o retinopatii cukrzycowej, dla osób które nie spotkały się z takim powikłaniem, wyjaśnię, że retinopatia cukrzycowa to inaczej cukrzycowa choroba oczu polegająca na uszkodzeniu siatkówki.

Może ona prowadzić do pogorszenia wzroku, a nawet do jego utraty. Jak już jesteśmy przy cukrzycy typu 2 to bywa, że może ona przeistoczyć się w cukrzycę typu 1 (Lada, De novo). Oba te rodzaje są wywołane z autoagresji przez nasz układ odpornościowy, atakujący wyspy trzustkowe Largenhansa, tym samym doprowadzając do ich niszczenia. Kolejną korelacją pomiędzy niskim poziomem witaminy D jest rozwój chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona, demencja i choroba Alzheimera. W przypadku osób starszych istnieje również zwiększone ryzyko złamań kości. Natomiast kobiety w wieku przed menopauzalnym mogą zauważać osłabienie gęstości kości (osteopenię), następnie osteoporozę. Wymienię jeszcze objawy, które mogą oznaczać, że mamy tego składnika zbyt mało. Do alarmujących objawów można zaliczyć: bezsenność, choroby przyzębia, stany zapalne skóry, osłabienie odporności, zmniejszony apetyt, zmęczenie, czy też bóle kości i mięśni, obniżenie nastroju, huśtawka nastroju, nadmierna masa ciała, wzrost tkanki tłuszczowej (zwłaszcza brzusznej).

Choć trzeba oczywiście zaznaczyć, że objawy te są niespecyficzne, co oznacza, że na tej podstawie trudno stwierdzić co dokładnie jest ich przyczyną. Dlatego warto przynajmniej raz w roku sprawdzić poziom witaminy D za pomocą badania z krwi, oznaczając 25(OH)D.

Jak widać, deficyt witaminy D jest poważnym problemem, którego w żadnym wypadku nie należy lekceważyć.

Chcąc poszerzyć ten temat, w kolejnym poście opowiem o tym, kto z nas może być szczególnie narażony na brak wspomnianej witaminy D, oraz jakie czynniki powodują obniżenie poziomu tej witaminy. Przedstawię również maksymalną dawkę, która może być uznana za wciąż bezpieczną dla naszego zdrowia, oraz taką, która może nam zaszkodzić. Zachęcam do śledzenia dalszych moich publikacji. Dietetyk kliniczny, mgr Kasia Masztakow"